Έρχεται κακοκαιρία: Ισχυρές βροχές, καταιγίδες και άνεμοι έως 9 μποφόρ – Ποιες περιοχές θα επηρεαστούν περισσότερο

Ένα οργανωμένο βαρομετρικό χαμηλό αναμένεται να επηρεάσει μεγάλο μέρος της χώρας από το πρωί της Πέμπτης έως και το Σάββατο, προκαλώντας έντονα καιρικά φαινόμενα με ισχυρές βροχές, καταιγίδες και πολύ ενισχυμένους νοτιάδες. Όπως επισημαίνει ο μετεωρολόγος Γιάννης Καλλιάνος, δεν απαιτείται πανικός, ωστόσο η προσοχή και η προετοιμασία είναι απαραίτητες, ιδιαίτερα σε περιοχές που διαχρονικά εμφανίζουν προβλήματα απορροής ή έχουν χαρακτηριστεί ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα.

Το κύμα κακοκαιρίας θα συνοδευτεί από βροχοπτώσεις που θα εκδηλωθούν σχεδόν σε ολόκληρη τη χώρα, με τις εντάσεις να παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις από περιοχή σε περιοχή. Σε ορισμένες ζώνες, οι βροχές θα είναι τοπικού χαρακτήρα, ενώ σε άλλες αναμένονται γενικευμένες και παρατεταμένες καταιγίδες που θα αυξήσουν τον κίνδυνο πλημμυρών. Παράλληλα, οι νότιοι άνεμοι θα ενισχυθούν αισθητά, φτάνοντας τα 7 με 8 μποφόρ και τοπικά ακόμη και τα 9 μποφόρ ως ριπές, ιδιαίτερα στα θαλάσσια τμήματα και στις παράκτιες περιοχές κατά τη διάρκεια των πιο ισχυρών φαινομένων.

Οι περιοχές όπου εκτιμάται ότι θα εμφανιστούν τα εντονότερα και πιο επίμονα φαινόμενα περιλαμβάνουν τα Επτάνησα, τη Δυτική Ήπειρο, τη Δυτική και τη Νότια Πελοπόννησο, καθώς και την Ανατολική και Βορειοανατολική Πελοπόννησο. Αυξημένη προσοχή απαιτείται επίσης στην Αττική και τη Βοιωτία, στην Κεντρική και Νότια Εύβοια, σε τμήμα των Σποράδων, στη Χαλκιδική, στην Πιερία, στην Ημαθία, σε κεντρικά και ανατολικά τμήματα του νομού Λάρισας, στη Μαγνησία, σε περιοχές των Κυκλάδων, στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στα Δωδεκάνησα και στη Δυτική και Νότια Κρήτη. Πρόκειται για ζώνες όπου η συνδυασμένη ένταση και διάρκεια των φαινομένων αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα για τοπικά ή ακόμη και εκτεταμένα πλημμυρικά επεισόδια.

Τα προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν από την κακοκαιρία σχετίζονται κυρίως με απότομες πλημμύρες σε μικρά ή μπαζωμένα ρέματα, με αστικές πλημμύρες λόγω αδυναμίας των δικτύων απορροής να ανταποκριθούν σε μεγάλα ύψη βροχής σε σύντομο χρόνο, αλλά και με ζητήματα στο οδικό δίκτυο, όπως φερτά υλικά ή προσωρινές διακοπές κυκλοφορίας. Σε ορεινές και ημιορεινές ζώνες δεν αποκλείονται τοπικές κατολισθήσεις, ενώ οι κεραυνοί και οι ισχυροί άνεμοι είναι πιθανό να προκαλέσουν διακοπές ρεύματος σε ορισμένες περιοχές. Επιπλέον, σε παράκτιες ζώνες είναι πιθανό να παρατηρηθεί προσωρινή άνοδος της στάθμης της θάλασσας πάνω από τον αιγιαλό, όταν συμπέσουν έντονος κυματισμός, ισχυροί άνεμοι ή χαμηλή βαρομετρική πίεση.

Μπροστά σε αυτή τη μεταβολή του καιρού, ο κρατικός μηχανισμός καλείται να βρίσκεται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα. Απαραίτητα θεωρούνται ο καθαρισμός φρεατίων, ρεμάτων και αγωγών απορροής όπου δεν έχει ήδη γίνει, η έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών σε ζώνες υψηλού κινδύνου και οι συστηματικές περιπολίες σε σημεία που έχουν παρουσιάσει πλημμυρικά επεισόδια κατά το παρελθόν. Παράλληλα, απαιτείται συνεχής συνεργασία Δήμων, Περιφερειών, Πυροσβεστικής, Τροχαίας και ΔΕΔΔΗΕ, ενώ ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί σε σχολεία, νοσοκομεία, γηροκομεία και άλλες ευάλωτες υποδομές, καθώς και σε πιθανή ανάγκη περιορισμού της κυκλοφορίας όπου κριθεί απαραίτητο.

Προς τους πολίτες, το μήνυμα είναι σαφές: χρειάζεται προσοχή, όχι όμως πανικός. Οι κάτοικοι καλούνται να αποφεύγουν άσκοπες μετακινήσεις όταν εκδηλώνονται έντονες βροχές, να μην πλησιάζουν ρέματα ή δρόμους που έχουν πλημμυρίσει, να μην σταθμεύουν οχήματα κάτω από μεγάλα δέντρα και να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των Αρχών. Η σωστή ενημέρωση και η υπεύθυνη στάση μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους κινδύνους.

Σε μια ευρύτερη ανάλυση, η επικινδυνότητα μιας κακοκαιρίας δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη μετεωρολογική πρόγνωση, αλλά και από την τρωτότητα κάθε περιοχής — δηλαδή τον βαθμό στον οποίο ένας τόπος ή μια υποδομή μπορεί να υποστεί ζημιά όταν εκδηλωθεί ένα φυσικό φαινόμενο. Οι παλαιωμένες υποδομές, η ελλιπής συντήρηση δικτύων και η ανθρωπογενής επιβάρυνση αποτελούν παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν δραματικά τον κίνδυνο. Η σύγχρονη προσέγγιση διαχείρισης φυσικών καταστροφών, γνωστή ως risk-based preparedness, στηρίζεται στην προετοιμασία με βάση τον εκτιμώμενο κίνδυνο και όχι στην εμπειρική μνήμη ή στο «τι έγινε παλιά». Απαιτεί συνεχή επιτήρηση κρίσιμων σημείων, επικαιροποίηση σχεδίων έκτακτης ανάγκης και γρήγορη κινητοποίηση επιχειρησιακών μονάδων.

Τα καιρικά φαινόμενα δεν μπορούν να αποτραπούν. Μπορούν όμως να αντιμετωπιστούν με ορθολογικό σχεδιασμό, επιστημονική τεκμηρίωση και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Με σωστή προετοιμασία, οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να θωρακιστούν και να περιορίσουν σημαντικά τις επιπτώσεις μιας κακοκαιρίας όπως της επερχόμενης.