Νέα επιστημονική μελέτη αποτιμά και χαρτογραφεί την οικονομική αξία της προσβάσιμης παράκτιας αναψυχής για χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων στην Ελλάδα


Η πρόσβαση στις παραλίες αποτελεί βασικό δικαίωμα όλων των πολιτών, ωστόσο,  νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο έγκριτο διεθνές περιοδικό Marine  Policy, αποκαλύπτει ότι μόνο το 1.3% των ελληνικών παραλιών είναι πλήρως  προσβάσιμες για άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο. 

Η έρευνα, που εκπονήθηκε από το Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων  Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου σε συνεργασία με το Τμήμα Βιολογίας του  Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πραγματοποιεί για πρώτη φορά στην  Ελλάδα εκτίμηση και χαρτογράφηση της οικονομικής αξίας της αναψυχής στις  παραλίες για χρήστες αμαξιδίων και αναδεικνύει το κοινωνικό και οικονομικό  κόστος του αποκλεισμού 

Κύρια ευρήματα: 

• Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 64% των συμμετεχόντων, που είναι  χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων, χαρακτηρίζει την προσβασιμότητα στις  ελληνικές ακτές κακή έως πολύ κακή. Η μεγάλη πλειοψηφία (82%) δήλωσε ότι  μια ενδεχόμενη βελτίωση της προσβασιμότητας θα είχε σημαντικά θετικό  αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής τους. Οι έννοιες που ανέφεραν συχνότερα οι  συμμετέχοντες σχετικά με το τι σημαίνει για εκείνους η προσβασιμότητα, ήταν  η «ισότητα» (28%) και η «ελευθερία» (24 %) (βλ. Εικόνα 1)

• Η συνολική ετήσια οικονομική αξία της αναψυχής στις ελληνικές παραλίες για  τους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων ανέρχεται στα 237 εκατομμύρια ευρώ

• Η ελλιπής προσβασιμότητα προκαλεί απώλειες περίπου 57 εκατομμυρίων  ευρώ ετησίως. 

• Από τις 2.573 καταγεγραμμένες ελληνικές παραλίες, μόλις 322 διαθέτουν  ειδική ράμπα και από αυτές, μόνο το 11% προσφέρει όλες τις απαραίτητες  υποδομές πρόσβασης (δηλαδή θέσεις στάθμευσης ΑΜΕΑ κλπ) (βλ. Εικόνα 2).

Η συγκεκριμένη μελέτη αναδεικνύει τις σημαντικές ανισότητες στην κατανομή των  προσβάσιμων υποδομών, ειδικά σε περιοχές υψηλού πληθυσμού και μεγάλης  τουριστικής κίνησης, όπως η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία (βλ. Εικόνα 2). 

Η οικονομική ανάλυση κόστους-οφέλους της έρευνας καταδεικνύει ότι η επένδυση  σε υποδομές προσβασιμότητας στις παραλίες είναι οικονομικά βιώσιμη, καθώς το  κόστος του αποκλεισμού ισοδυναμεί με την εγκατάσταση έως και 560 νέων ραμπών. 

Εικόνα 1. Στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις ανάγκες, απόψεις και συνήθειες 91 χρηστών  αναπηρικού αμαξιδίου ως προς την πρόσβαση και την αναψυχή στις ελληνικές παραλίες. 

Η μελέτη παρέχει στις περιφερειακές και τοπικές αρχές πολύτιμα δεδομένα και  τεκμηριωμένα επιχειρήματα για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών και  δράσεων που ενισχύουν την ισότητα, την κοινωνική συνοχή και την βιώσιμη  ανάπτυξη. Επιπλέον, προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την προώθηση νέων  μορφών τουρισμού, όπως ο προσβάσιμος τουρισμός για άτομα με κινητικές  δυσκολίες, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας κ.α.

Εικόνα 2. Δείκτης προσβασιμότητας και τουριστικά έσοδα ανά περιφέρεια. Ο δείκτης  προσβασιμότητας υπολογίζεται από την αναλογία ειδικών ραμπών προς τον πληθυσμό  ατόμων με κινητικές δυσκολίες ανά περιφέρεια, με τα πιο σκούρα χρώματα (κίτρινο έως  σκούρο μωβ) να αντιστοιχούν σε υψηλότερη προσβασιμότητα. Οι μπλε κύκλοι δείχνουν την  ύπαρξη υποδομών, με το μέγεθός τους να αντανακλά την ποικιλία παροχών (ράμπες, θέσεις  στάθμευσης ΑΜΕΑ, ντουζιέρες, αποδυτήρια, σκιερούς χώρους, τουαλέτες). Οι φωτεινές  κίτρινες στήλες απεικονίζουν τα τουριστικά έσοδα της θερινής περιόδου (Μάιος– Σεπτέμβριος), υπογραμμίζοντας τη σημασία των προσβάσιμων παραλιών στον τουρισμό. 

Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους: Βαλεντίνη Σταματιάδου, Στέλιο  Κατσανεβάκη, Αντώνη Μαζάρη, Αντώνη Βελεγράκη και Θοδωρή Χαλαζά. 

Το πλήρες άρθρο της μελέτης είναι διαθέσιμο δωρεάν μέσω του συνδέσμου: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308597X25002209

Για περαιτέρω πληροφορίες ή συνεργασία μπορείτε να επικοινωνήσετε μέσω  email στη διεύθυνση: valentini.stamatiadou@gmail.com

Η διασφάλιση της πρόσβασης στις παραλίες είναι υποχρέωση και δείκτης πολιτισμού.  Η επένδυση στην προσβασιμότητα ενισχύει την κοινωνική ισότητα και την οικονομική  βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών. 

Εκ μέρους της ερευνητικής ομάδας 

Δρ. Βαλεντίνη Σταματιάδου 

Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Λόφος Πανεπιστημίου, 81100, Μυτιλήνη, Λέσβος, Ελλάδα 

valentini.stamatiadou@gmail.com 

+306972336439 

https://www.linkedin.com/in/stamatiadou-valentini/ 

https://orcid.org/0000-0001-8487-8168