Η οργανωτική και λειτουργική ανασυγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ελλάδα ως απαραίτητος πυλώνας στην υγεία





Ως Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (Π.Φ.Υ.) νοείται το σύνολο των ολοκληρωμένων υπηρεσιών που έχουν ως σκοπό την παρακολούθηση, διατήρηση και βελτίωση της υγείας του ανθρώπου.Οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της νόσου, τη διάγνωση, την θεραπεία και την ολοκληρωμένη φροντίδα . Το Κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Π.Φ.Υ. στο σύνολο του πληθυσμού, με σεβασμό στα δικαιώματα και τις ανάγκες του.   Η  ΠΦΥ στην Ελλάδα παρέχεται πλέον από τα Κέντρα Υγείας, τα Περιφερειακά Ιατρεία, τα πολυϊατρεία του ΠΕΔΥ, τα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και τους ιδιώτες γιατρούς. Στην ΠΦΥ υγείας συγκαταλέγονται η πρωτοβάθμια ψυχιατρική περίθαλψη και η οδοντιατρική κάλυψη. 

Από την ίδρυση του ΕΣΥ το 1983 φάνηκε πως η ανασυγκρότηση της ΠΦΥ δεν αποτέλεσε προτεραιότητα. Εν συνεχεία  υπήρξαν κάποιες νέες νομοθετικές ρυθμίσεις , που όπως φαίνεται  παρέμειναν στην πρώτη τους θεωρητική μορφή και αδυνατούσαν να εφαρμοστούν στην πράξη στις περισσότερες περιπτώσεις. Ως αρνητική συνέπεια υπήρξε η εμφάνιση  πληθώρα προβλημάτων που προέκυψαν  ,  τα οποία επιβαρύνουν ακόμα και σήμερα τους χρήστες υπηρεσιών υγείας καθώς και τους λειτουργούς στον χώρο της υγείας. Γεγονός είναι ότι  πλέον κρίνονται απαραίτητες οι πολιτικές κατευθύνσεις που θα έχουν ως σκοπό την ανασυγκρότηση της ΠΦΥ , ώστε να υπάρχει η ποιότητα στην υπηρεσίες υγείας και να διασφαλίζεται ο πρωταρχικός της ρόλος  όπου είναι η πρόληψη , η προαγωγή της υγείας , η αποκατάσταση και η θεραπεία των ασθενών.

 Το  1983 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ίδρυσε  το Εθνικό Σύστημα Υγείας(ΕΣΥ)  , ο σκοπός του ΕΣΥ ήταν η μεταρρύθμιση και προσπάθεια εκσυγχρονισμού της δημόσιας υγείας καθώς και της λειτουργικής ένωσης των δημοσίων υποδομών.Όπως και το να παρέχει δωρεάν φάρμακα καθώς και  ιατρικές και νοσηλευτικές  υπηρεσίες σε όλους όσους διαμένουν στην Ελλάδα. Καταλυτική μεταρρύθμιση στην ιστορία του ΕΣΥ ήταν ο νόμος 1937/83  όπου δημιουργήθηκαν  τα  Κέντρα  Υγείας καθώς και τα περιφερειακά και νομαρχιακά νοσοκομεία .

Το ΕΣΥ σήμερα αποτελείται από μονάδες υγείας . Έτσι έχουμε : Στα Κέντρα Υγείας  τις Μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας , όπου σκοπός τους είναι  η πρόληψη, η  θεραπεία και η αποκατάσταση των ασθενών.Στα νοσοκομεία υπάρχει η δευτεροβάθμια/τριτοβάθμια φροντίδα υγείας με σκοπό την  περίθαλψη μέσα σε αυτά .Για τους ασφαλισμένους σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης υπάρχει το μέτρο να παρέχονται υπηρεσίες υγείας από τους κλάδους που συνεργάζονται τα ασφαλιστικά τους ταμεία ή από τον ΕΟΠΥΥ(Εθνικό Οργανισμό Παροχών Υπηρεσιών Υγείας).Καιι τέλος , το  ΕΚΑΒ ( Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας)όπου  σκοπός του είναι να στέλνει έμπειρο , εξειδικευμένο προσωπικό στο σημείο ενός επείγοντος περιστατικού και να παρέχονται οι πρώτες βοήθειες μέχρι  να γίνει η διακομιδή του πάσχοντα ή των πασχόντων στο νοσοκομείο.. Η εξέλιξη και η οργάνωση του συστήματος υγείας όμως πέρασε και από άλλους νόμους και μεταρρυθμίσεις που θα αναλυθούν κατά περιεκτικό τρόπο παρακάτω. Το 1992  με τον νόμο 2017/1992( ΦΕΚ Α 123/15.07.1992)η επικράτεια χωρίστηκε σε  τμήματα των υγειονομικών  περιφερειών.Ενώ σε διοικητικό και οικονομικό επίπεδο τα Κέντρα Υγείας αποσπάστηκαν από τα νοσοκομεία και υπάχθησαν στις Νομαρχίες. Το Άρθρο 1 με νέο παράτιτλο «Μέριμνα του κράτους» αντικαταστάθηκε με το εξής : Το κράτος να μεριμνά για την ίδρυση , λειτουργία , οργάνωση και εποπτεία των Φορέων με σκοπό να διασφαλίζεται η υγεία των πολιτών και   να εξασφαλίζει το δικαίωμα στον πολίτη να επιλύσει το πρόβλημα της υγείας του προληπτικά ή θεραπευτικά υπό το πλαίσιο της ελεύθερης βούλησης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Αργότερα , το 1994 ο Ν. 2194/1994(ΦΕΚ Α 34/16.03.1994)  αφορούσε τα Κέντρα Υγείας τα οποία  συνδέονταν τότε με τα νοσοκομεία χωρίς όμως να διαθέτουν οικονομική αυτονομία ενώ τα Περιφερειακά Ιατρεία (Π.Ι) εφεξής θα υπάγονταν στα Κέντρα Υγείας και θα λειτουργούσαν ως αποκεντρωμένες μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας.Επίσης , συγκροτήθηκε μία επιτροπή που θα επεξεργάζονται έναν καινούργιο τρόπο λειτουργίας του ΕΣΥ , κάτι όμως που ποτέ δεν συνέβησε.

Το 1997 υπήρξε μια άλλη νομοθετική ρύθμιση (Ν.2519/1997 _ΦΕΚ Α 165/21.08.1997) όπου προτάθηκε η σπουδαιότητα στα δικαιώματα των πολιτών στην πρόσβαση τους στις υπηρεσίες υγείας αλλά και η δημιουργία αρμόδιων διοικητικών οργάνων που θα προστάτευαν αυτά τα δικαιώματα. Επίσης υπέδειξε την διαμόρφωση του Εθνικού Ενιαίου Φορέα (ΕΦΥ), όπου την ευθύνη του θα είχε το Υπουργείο Υγείας. Υπήρχαν ρυθμίσεις που αφορούσαν την αναδιοργάνωση και την αποδοτικότητα .Σπουδαίο όμως είναι πως χάρη στον νόμο αυτό θεσπίστηκαν κίνητρα πρόσληψης γενικών ιατρών στο ΕΣΥ το έτος 1997_1998. Αργότερα, το 2001 ο Ν.2889/2001 (ΦΕΚ Α  37/03.03.2001)διαίρεσε την επικράτεια σε υγειονομικές περιφέρειες , οι οποίες όμως ταυτίζονται με τις Περιφέρειες της Κεντρικής Διοίκησης .Ιδρύεται Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου(ΝΠΔΔ)σε κάθε Υγειονομική Περιφέρεια της χώρας  με τον τίτλο Περιφερειακό Σύστημα Υγείας (ΠΕΣΥ) και συμπληρώνεται με το όνομα της αντίστοιχης Υγειονομικής Περιφέρειας.Τα ΠΕΣΥ ελέγχουν τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία ,τα οποία λειτουργούν όμως οι ανεξάρτητες μονάδες του Εθνικού Συστήματος Υγείας , έχοντας την οικονομική και διοικητική τους αυτονομία .

 
Το 2003 ο Ν.3172/2003(ΦΕΚ Α' 197/06.08.2003) ήταν που έδωσε σημασία στην Δημόσια Υγεία και το περιεχόμενο της , με προτεραιότητα την οργάνωση της.

Ο Ν.3235/2004 (ΦΕΚ Α 53/18.02.2004) αφορούσε για πρώτη φορά αποκλειστικά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας , όπου στα άρθρα του  αναφερόταν η έννοια , το περιεχόμενο και ο σκοπός της καθώς και οι φορείς που την αποτελούσαν. Αργότερα ,το 2011 ο Ν.3118/2011(ΦΕΚ Α 31/02.03.2011) προβλέπει τη δημιουργία και σύσταση ενός Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας(ΕΟΠΥΥ).Στον οργανισμό αυτό μεταφέρθηκαν όλες οι υπηρεσίες , οι αρμοδιότητες , ο εξοπλισμός και το ανθρώπινο δυναμικό των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ο.Κ.Α).Ο σκοπός του ΕΟΠΥΥ ήταν να παρέχει υπηρεσίες υγείας στους ασφαλισμένους του και να συνεργάζεται με τους φορείς του δικτύου της ΠΦΥ. Με την δημιουργία του ΕΟΠΥ στόχος ήταν η ισότιμη πρόσβαση στο σύστημα υγείας , η ύπαρξη κανόνων αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας και ο έλεγχος της χρηματοδότησης.

Το 2014 με τον Ν.4238/2014(ΦΕΚ Α 38/117.07.2014_21.02.2014)αλλάζει ο σκοπός του ΕΟΠΥΥ και μετατρέπεται σε ΕΣΥ Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (ΠΕΔΥ), όπου λειτουργεί στις ΔΥ.Πε της χώρας , δηλαδή στις Διοικητικές Υγειονομικές Περιφέρειες.Στον νόμο αυτό γίνεται κατανοητός και ο ρόλος και οι σκοποί της ΠΦΥ , όπου μέρος αυτών είναι η συνέχεια της ολοκληρωμένης φροντίδας ,τα προγράμματα για την ψυχική υγεία και τον οικογενειακό προγραμματισμό , οι εμβολιασμοί κ.α.

Με τον πρόσφατο νόμο το 2017(ΦΕΚ Α 115/07.08.2017) επιχειρείται να κωδικοποιηθούν σε ενιαίο κείμενο οι διάσπαρτες διατάξεις και προσπαθεί να δώσει τις βάσεις ώστε να υλοποιηθούν οι μέχρι στιγμής θεωρητικές έννοιες της ΠΦΥ.Αναφέρεται στην «Τοπική Ομάδα Υγείας », τις «υπηρεσίες περιπατητικής  φροντίδας » και στην «Τοπική Μονάδα Υγείας(ΤΟΜΥ) ».

Η ΤΟΜΥ  κατά τον νόμο είναι η ομάδα που έχει ως ελάχιστη σύνθεση στο ανθρώπινο δυναμικό της ένα γενικό ιατρό ή παθολόγο , έναν νοσηλευτή ή επισκέπτη υγείας και έναν διοικητικό υπάλληλο και ως κέντρο δράσης έχει συγκεκριμένη περιοχή και περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο.
Στα Κέντρα Υγείας οι «υπηρεσίες περιπατητικής φροντίδας» αποτελούν κάτι καινούργιο στην εξωνοσοκομειακή φροντίδα , οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται και από τις υπόλοιπες δομές της ΠΦΥ. Οι ΤΟΜΥ είναι αμιγώς οικογενειακές ομάδες, δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποκομμένες και είναι απαραίτητη η συνεργασία τους με τις μονάδες περιπατητικής φροντίδας και με τα νοσοκομεία.Τα Κέντρα Υγείας μπορούν να αποτελέσουν  ΤΟΜΥ.

Ο νομοθέτης δίνει έμφαση σε όρους όπως : «Κέντρα Υγείας», «Τοπικες Μονάδες Υγείας», «Οικογενειακός Ιατρός», «Κεντρικά Διαγνωστικά Εργαστήρια», «Κέντρα Ειδικής Φροντίδας» και «Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας», καινοτομίες που το μόνο που μένει είναι να μπορέσουν να εφαρμοστούν στη πράξη.

Το γεγονός  ότι  δεν υπήρχε ένα οργανωμένο δημόσιο σύστημα υγείας αποτέλεσε η αφορμή για την  δημιουργία παθογένειών . Η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την αυστηρή εισοδηματική πολιτική και τις περικοπές στις δημόσιες δαπάνες μεγάλωσαν τα  προβλήματα στην ΠΦΥ .
Πληθώρα παραδειγμάτων  που αφορούν την έλλειψη οργάνωσης και λειτουργίας της ΠΦΥ υπάρχουν στην καθημερινότητα των χρηστών υπηρεσιών υγείας. Ήδη από την αρχή της ίδρυσης του ΕΣΥ δεν υπήρχε η απαραίτητη κυβερνητική και πολιτική υποστήριξη , η οποία θα έδινε έμφαση στους οικονομικούς και στους ανθρώπινους πόρους , στοιχείο ότι η εγκαθίδρυση της ΠΦΥ δεν ήταν άμεση πολιτική προτεραιότητα.

Νομοθετικά είναι γεγονός ότι στην ΠΦΥ υπήρξαν μεταρρυθμίσεις με πολλούς σχηματισμούς και φορείς που παρείχαν υπηρεσίες ΠΦΥ ενώ ο κάθε φορέας αποτελούσε και συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο να αποτελεί ένα υποσύστημα υγείας με ξεχωριστή   διαχείριση και διαφορετικές πηγές πληρωμής . Συνεπώς , αναφερόμαστε   σε ένα σύστημα κομματιασμένο , που δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και δομή και δεν υπάρχει ολιστική παροχή υπηρεσιών.  Έτσι ,   παρατηρείται  δυσαρέσκεια και η μη ικανοποίηση των χρηστών των υπηρεσιών υγείας.Αυτό φυσικά έχει να κάνει με τις δυσκολίες που εντοπίζονται στην πρόσβαση της υγείας , με την κακή ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται , τον αυξημένο χρόνο αναμονής , της έλλειψης των υποδομών ενώ οι ασθενείς είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν τα ίδια χρήματα.Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη καταρτισμένου ιατρικού προσωπικού στον νευραλγικό χώρο του ΕΣΥ με αποτέλεσμα ο ρόλος της ΠΦΥ να περιορίζεται τις περισσότερες φορές στην απλή συνταγογράφηση. Γεωγραφικά , επίσης η κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι ίση , γεγονός που αποδυναμώνει την περιφέρεια όσον αφορά τα στελέχη προσωπικού που απαρτίζουν την ΠΦΥ σε σχέση με τα μεγάλα αστικά κέντρα , στοιχείο που δεν συνάδει με την έννοια της ΠΦΥ , που θέλει τους χρήστες υπηρεσιών υγείας να έχουν ολοκληρωμένη φροντίδα εκεί που κατοικούν και εργάζονται .

 Έτσι , η φροντίδα της υγείας διακόπτεται , οι πρωτοβάθμιες μονάδες δεν έχουν καμμία σύνδεση με την δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας με αποτέλεσμα να μην μπορεί να υπάρξει ούτε η πρόληψη , ούτε η θεραπεία , καθώς και η αποκατάσταση.Ο θεσμός επίσης του οικογενειακού γιατρού δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην πράξη, ούτε οι ιατρικοί φάκελοι και το ιστορικό κάθε ασθενούς μπορούν να τηρηθούν αλλά ούτε  υποστηρίζεται το  σύστημα διακίνησης πληροφοριών που αφορούν  την κατάσταση της υγείας των ασθενών. Ένα άλλο παράδειγμα  που  αποτελεί πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι οι υπηρεσίες ΠΦΥ διατίθενται στους χρήστες μέχρι το μεσημέρι , έτσι οι ασθενείς είτε θα απευθυνθούν  στα εξωτερικά ιατρεία του κοντινότερου εφημερεύοντος νοσοκομείου είτε θα προτιμήσουν τον ιδιωτικό τομέα και σε αυτό ευθύνεται  το  ότι δεν υπάρχουν Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου , έτσι ο κύριος στόχος παροχής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης δεν μπορεί να επιτευχθεί. Επθπροσθετα , οι μεγάλες ελλείψεις στις μονάδες του ΕΣΥ σε υλικοτεχνική υποδομή και η αδυναμία της δημόσιας διοίκησης να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ανάγκες της ιατρικής επιστήμης , έκαναν τους πολίτες να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στην παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ στον ιδιωτικό τομέα , έτσι δημιουργήθηκε η συνέπεια να περιορίζονται οι παροχές ΠΦΥ.

Συνεπώς , η έλλειψη ελέγχου υπό την λειτουργία ενός  κανονιστικού πλαισίου καθώς και ότι απουσιάζει σημαντικά ο ιατρικοτεχνολογικός εξοπλισμός οδηγούν είτε μεμονωμένα είτε μαζί σε κακές πρακτικές του ΕΣΥ (όπως : υπερσυνταγογράφηση , αυξημένες παραπομπές σε ιδιωτικά κέντρα που αφορούν εξετάσεις υψηλού κόστους) και , επικρατεί το φαινόμενο προκλητής ζήτησης και υπερκατανάλωσης κατά κύριο λόγο ιδιωτικών υπηρεσιών. Επιβαρύνοντας μ'αυτόν τον τρόπο τον οικογενειακό και τον δημόσιο προϋπολογισμό.Το σύστημα παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ ωςως αποτέλεσμα  κρίνεται αναξιόπιστο.Οι ασθενείς ζητούν πάντα δεύτερη ιατρική γνώμη είτε από τον δήμοσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα, έτσι δημιουργούνται επιπλέον δαπάνες ,  υπερφορτώνεται το σύστημα και καταστρέφεται η αίγλη της. 

 Είναι γεγονός , κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης  τα νοσοκομεία έγιναν αποκλειστικά χώροι για περίθαλψη.  Σημαντικό γι’αυτό είναι να υπάρξει μία μεταρρύθμιση , που θα αναδεικνύει την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σε βασική πυλώνα του Δημοσίου Συστήματος Υγείας,  ενώ θα πρέπει να υπάρξει μία αναβάθμιση εκ των έσω του ΕΣΥ .

Μακροχρόνια υπάρχει το θέμα της οργάνωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), όπου πολύ σπουδαίο κομμάτι   του καινούργιου  συστήματος ΠΦΥ, θα είναι η Τοπική Μονάδα Υγείας-ΤΟ.Μ.Υ., δηλαδή ένα ιατρείο γειτονιάς. Η λειτουργία των ΤΟ.Μ.Υ., θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες υπηρεσίες υγείας όπως: την πρόληψη,  τους εμβολιασμούς, τους προσυμπτωματικούς ελέγχους, την κλινική και εργαστηριακή παρακολούθηση  χρόνιων νοσημάτων και  εάν είναι αυτό απαραίτητο , την παραπομπή στα άλλα επίπεδα του Συστήματος (Κέντρα Αναφοράς-Κέντρα Υγείας-ΠΕΔΥ, Νοσοκομεία), για θεραπεία και αποκατάσταση. Με το νέο αυτό μοντέλο, το Εθνικό Σύστημα Υγείας ουσιαστικά οργανώνεται κατά βαθμίδες, με τις Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟ.Μ.Υ.) , όπου είναι αρχή  του πρώτου ελέγχου των περιστατικών και διαθέτουν την  αρμοδιότητα παραπομπής εκείνων  που  χρειάζονται πιο εξειδικευμένη ιατρική φροντίδα σην επόμενη βαθμίδα  ανήκουν τα  Κέντρα Αναφοράς (ΠΕΔΥ). Τέλος, οι νοσοκομειακές δομές,  με το νέο σύστημα προβλέπεται να βρίσκονται στην κορυφή  ως τελικός αποδέκτης περιστατικών , διαχειρίσιμων  σε επίπεδο του εξειδικευμένου ιατρικού και υλικού εξοπλισμού των νοσοκομείων.Προβλέπεται επίσης , κάθε ΤΟ.Μ.Υ να καλύπτει τις ανάγκες ενός πληθυσμού,  περίπου 10.000. Οι  πολίτες που θέλουν  να λάβουν την φροντίδα των ΤΟ.Μ.Υ., θα είναι εγγεγραμμένοι σε εκείνη της περιοχής τους, με σκοπό να έχουν τον δικό τους ιατρικό φάκελο , η παρακολούθηση τους θα γίνεται ολιστικά. Η κάθε ΤΟ.Μ.Υ.  θα περιλαμβάνει: 4 οικογενειακούς γιατρούς (γενικοί γιατροί-παθολόγοι), 1 παιδίατρο, 2 νοσηλευτές, 2 επισκέπτες υγείας, 1 μαία, 1 κοινωνικό λειτουργό και τέλος, 2 υπαλλήλους για διοικητική υποστήριξη των Μονάδων. Ενώ το καθεστώς απασχόλησης στις νέες ΤΟ.Μ.Υ., θα είναι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των εργαζομένων και όσο πιο γρήγορα γίνεται η στελέχωση τους. Σκοπός είναι να γίνουν νέες προσλήψεις επικουρικού προσωπικού, με συμβάσεις τριών ετών για αρχή.Ενώ θα υπάρξει  επίσης  ανακατανομή του προσωπικού εντός του συστήματος, με μετακινήσεις του προσωπικού από το ΕΣΥ και από τα Κέντρα Υγείας. Έτσι , δεν θα υπάρχει υπερφόρτωση του συστήματος υγείας. 

Η χρηματοδότηση για τον παραπάνω σκοπό έχει ήδη εξασφαλιστεί από τον κρατικό προϋπολογισμό και προβλέπεται η δημιουργία  νέων δομών της Π.Φ.Υ., σε αρκετές πόλεις της χώρας.Η ανασυγκρότηση της ΠΦΥ και η ελεύθερη δωρεάν πρόσβαση στην υγεία καθώς και η δυνατότητα φαρμακευτικής κάλυψης στους ανασφάλιστους μέσω του ΑΜΚΑ αποτελούν σημαντικά  μέτρα στην εποχή της οικονομικής κρίσης .   
       
Συμπερασματικά ,  οι νομοθετικές ρυθμίσεις που υπήρξαν κατά το παρελθόν δεν ήταν βοηθητικές για την   ΠΦΥ διότι στην πράξη αδυνατούσαν να εφαρμοστούν , σε αυτό συντέλεσαν οι αλλαγές των κυβερνήσεων που η κάθε μία είχε το δικό της  θεωρητικό πλαίσιο για την ΠΦΥ αλλά και το γεγονός ότι η πραγματική ανασυγκρότηση της ΠΦΥ δεν αποτέλεσε ποτέ πολιτική προτεραιότητα με τις αρνητικές συνέπειες που βιώνουμε όλοι στην καθημερινότητα μας ως χρήστες των υπηρεσιών υγείας στον δημόσιο τομέα ή λειτουργοί παροχών υπηρεσιών υγείας. Ο πρόσφατος νόμος του 2017 όμως κρίνεται αρκετά φιλόδοξος και καινοτόμος και  ουσιαστικά εάν εφαρμοστεί στην πράξη σωστά ,    μπορούμε πλέον να κάνουμε λόγο για επιτυχημένη  οργανωτική και λειτουργική ανασυγκρότηση της ΠΦΥ .

Αυτό όμως που θεωρείται απαραίτητο είναι να μην υπάρξουν άλλες νομοθετικές αλλαγές που αφορούν την ΠΦΥ αλλά να επιτευχθεί το προαναφερθέν :Η σωστή εφαρμογή των ήδη υπαρχόντων νόμων  .

Σημαντικό είναι να αποφεύγονται προβλήματα που αφορούν την υπερφόρτωση του Δημοσίου συστήματος υγείας και της στροφής των χρηστών υγείας στον ιδιωτικό τομέα .Όπως ,και  να υπάρχει μέριμνα   ώστε να ελέγχεται η χρηματοδότηση  και  να επιτυγχάνεται σωστή χρήση των διαθέσιμων οικονομικών πόρων.Το ανθρώπινο δυναμικό που θα στελεχώσει τις ΤΟΜΥ , εκτός της εξειδίκευσης που πρέπει απαραίτητα να έχει είναι καλό η στελέχωση του να μην καθυστερεί ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν ταχύτερα κσι να παρέχουν τις υπηρεσίες υγείας στους πολίτες στην γειτονιά τους.. Δεν πρέπει να ξεχαστεί ο πρωταρχικός σκοπός της ΠΦΥ (η πρόληψη , προαγωγή , θεραπεία και αποκατάσταση) και οι δράσεις να γίνονται με γνώμονα  τον σκοπό αυτό.

Η σωστή λειτουργία και οργάνωση της ΠΦΥ  μπορεί να πραγματοποιηθεί , είναι απαραίτητες η εφαρμογή της σωστής πολιτικής στρατηγικής και ο απαιτούμενος χρόνος.