Αναβίωση των εθίμων του Κλήδωνα – τα Κάψαλα στο Ακρασι Λέσβου στις 24 Ιουνίου

Αναβίωση των εθίμων του Κλήδωνα – τα Κάψαλα

Ο Σύλλογος «ΑΚΡΑΣΙΩΝ» (ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΚΡΑΣΙΟΥ ΛΕΣΒΟΥ) και φέτος αναβιώνει τα δύο έθιμα (Κλήδωνα – τα Κάψαλα) στο χωριό μας στο Ακράσι την 24 Ιουνίου ημέρα Σαββάτο και ώρα 7 το απόγευμα.

Κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου γιορτάζεται το γενέθλιο του Αγ. Ιωάννου τού Προδρόμου, ή αλλιώς, όπως είναι γνωστό εδώ στο Ακράσι και σε όλα τα χωριά της Λέσβου, είναι «Τ' Αγιού Γιαννιού τ' Ηλτρουπιού» (συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο όπου γίνεται η μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι) ή «τ΄ Λαμπαδιστή» γιατί στην γιορτή του ο κόσμος ανάβει φωτιές, τα γνωστά μας «Κάψαλα» όπου ως εθιμικό προσάναμμα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους του κάθε χωριού τα αποξηραμένα μαγιάτικα στεφάνια.

Την παραμονή 23 Ιουνίου ένα κορίτσι ή αγόρι συνήθως πρωτότοκο με τους δύο γονείς εν ζωή φέρνει από την βρύση ή το πηγάδι τ΄ αμίλητο νερό (δεν πρέπει να μιλήσει σε κανένα σε όλη την διαδρομή) μέσα σε ένα πήλινο δοχείο. Μέσα στο δοχείο όλος ο κόσμος αλλά κυρίως οι νέες και οι νέοι έριχναν ο καθένας από ένα μικροαντικείμενο (π.χ. κουμπί, δαχτυλίδι, σκουλαρίκι, κλπ) που το λένε ριζικάρι. Μετά σκεπάζεται το πήλινο αυτό δοχείο με άσπρο ή κόκκινο πανί και το δένουν με κλαδί λυγαριάς, λέγοντας:

Κλειδώνουμι του κλήδουνα
Μι τα΄ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Και κάθε καλορίζικος/η
Κάθε καλό να πάρει

Μετά το πήλινο δοχείο το έβαζαν όλη την νύχτα έξω για να το βλέπουν τ΄ άστρα.

Ανήμερα ημέρα εορτής του Αγίου το απόγευμα (φέτος είναι ημέρα ΣΑΒΒΑΤΟ, και ώρα 7 το απόγευμα) θα ανοιχτεί ο Κλήδονας λέγοντας¨

Ανοίξιτι του κλήδουνα
Μι τ΄ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Κι όποιο ΄ναι καλορίζικο
Τώρα θε να προβάλει

Το παιδί που έφερε το αμίλητο νερό την παραμονή του Αγίου βγάζει ένα - ένα τα ριζικάρια – αντικείμενα από το πήλινο δοχείο (βλέπε σχετικες φωτογραφίες) Ταυτόχρονα λέγονται για τον καθένα από ένα τετράστιχο επαινετικό ή πειραχτικό (για εκείνον που το ριζικάρι ήταν δικό του). Από το συσχετισμό του αντικειμένου με το τετράστιχο βγαίνει η μαντεία.

Μετά ανάβονται φωτιές από τα αποξηραμένα μαγιάτικα στεφάνια (βλέπε σχετικες φωτογραφίες και τις οποίες πηδούν μικροί και μεγάλοι επειδή πιστεύουν ότι η φωτιά διώχνει από πάνω τους τις αρρώστιες. Είναι τα λεγόμενα «ΚΑΨΑΛΑ» ίσως γιατί όταν πηδάς την φωτιά υπάρχει περίπτωση να «καψαλιαστής» δηλαδή να «νιώσεις» ότι η φωτιά ότι σε ακουμπά.

Σχετικές φωτογραφίες

Από το έθιμο του Κλήδονα

https://skydrive.live.com/redir?resid=9 ... FBEA1!3003

από το έθιμο Κάψαλα

https://skydrive.live.com/redir?resid=9 ... FBEA1!2949

Σας περιμένουμε