ΚΑΝΕΛΛΑ-ΤΟ ΦΥΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ

Η γνωστή μας κανέλλα,  αποτελεί τον αποξηραμένο φλοιό του δέντρου cinnamomum zeylanicum οικογένεια Lauraceae. Πρόκειται για δέντρο το οποίο κατάγεται απο την Σρί λάνκα αλλα σήμερα καλλιεργείται στην Ινδία, Αυστραλία, Ινδονησία , Ιάβα, Βραζιλία, Αιγυπτο,  και γενικότερα σε όλες τις τροπικές περιοχές του κόσμου.

Γράφει για το LesvosPost.com η

γεωπόνος ΓΠΑ Αναστασία Γραμματέα

Ιστορικά στοιχεία. Η ιστορία του δέντρου αναφέρεται το 2800π.Χ. όπου και ονομάζεται kwai στα κινέζικα χειρόγραφα. Αναφέρεται επίσης και στην Βίβλο αλλα και κατά την ρωμαική εποχή, οπου η κανέλλα χρησιμοποιούνταν  για να επικαλύπτει την μυρωδιά των πτωμάτων στις κηδείες. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, χρησιμοποιούσαν την κανέλλα στις μούμιες λόγω της ευχάριστης μυρωδίας αλλα και της βακτηριοστατικής δράσης. Η κανέλλα ήταν πολύτιμη κατά τον 14ο και 15ο αιώνα οπου και χρησιμοποιούνταν για την διατήρηση του κρέατος αλλα και ως βακτηριοστατικό. Το 1815, οι Βρετανοί πήραν το έλεγχο του νησιού της Σρί λάνκα καθώς και το εμπόριο κανέλλας στα χέρια τους. Εκείνη την εποχή, είχε υποβαθμιστεί η αξία της κανέλλας πιθανόν λόγω της εισόδου του  τσαγιού. Το πιό σημαντικό ιστορικό στοιχείο σχετικα με το εμπόριο της κανέλλας, βρίσκεται την 14η φεβρουαρίου 1766,  με την συμφωνία της Δανίας και του βασιλιά της Σρί λάνκας, όπου και συμφωνήθηκε, οι Δανοί να εκμεταλλευτούν το δέντρο της κανέλλας σε συγκεκριμένα δάση της Σρί λάνκα, και οι Δανοί με την σειρά τους, συμφώνησαν να προστατέψουν το βασίλειο απο ξένες επιδρομές.

Το φυτό. Η κανέλλα είναι ένας μικρός αειθαλής θάμνος που φτάνει μέχρι 15 μέτρα ύψος. Έχει καφεκόκκινο φλοιό με λογχοειδή δερματώδη φύλλα και κιτρινόλευκα άνθη που εμφανίζονται το καλοκαίρι ακολουθούμενα απο ωοειδείς χρυσοκίτρινους καρπούς. Η περίοδος ανθοφορίας κυμαίνεται απο οκτώβριο έως και φεβρουάριο και η ωρίμανση των φρούτων ανάμεσα στον μάιο και ιούνιο.

Εδαφοκλιματικές συνθήκες. Το φυτό αναπτύσσεται σε ποικιλία εδαφών αλλά προτιμά τα  αμμοπηλώδη. Η ποιότητα του φλοιού επηρεάζεται απο τις εδαφοκλιματικές συνθήκες, με καλύτερης ποιότητας την καλλιέργεια σε αμμώδη εδάφη. Σε γενικές γραμμές, θέλει βαθιά εδάφη. Έχει μεγάλες απαιτήσεις σε βροχοπτώσεις καθώς και σε υγρασία. Για αυτό το λόγο, δεν θα πρέπει να καλλιεργείται σε περιοχές με παρατεταμένη ξηρασία. Είναι φυτό που αγαπάει την ηλιοφάνεια ενώ η καλύτερη θερμοκρασία κυμαίνεται απο 25ο -35ο C. Η βροχόπτωση θα πρέπει να κυμαίνεται απο 1750 εως 3500 χιλιοστά ανά έτος.

Πολλαπλασιασμός.  Το δέντρο πολλαπλασιάζεται με σπόρο  αλλα και με μοσχεύματα. Οι σπόροι φυτεύονται σε αποστάσεις  επι της γραμμής και μεταξύ των γραμμών 90Χ120 εκατοστά αντίστοιχα.

καλλιεργητικές φροντίδες.

Λίπανση. Το λίπασμα θα πρέπει να περιέχει άζωτο, κάλιο και φώσφορο.

Ζιζανιοκτονία. Αποτελεί βασική φροντίδα και συστήνεται ειδικότερα σε νεαρά φυτά.   

Συγκομιδή. Ο φλοιός συλλέγεται απο τα  εναπομείνοντα κομμάτια βλαστών απο το κλάδεμα και αφήνονται για μία μέρα ώστε να υποστούν ζύμωση. Κατόπιν, απομακρύνεται  ο εξωτερικός φλοιος, απελευθερώνοντας τον εσωτερικό, ο οποίος και ξηραίνεται. Εν συνεχεία, ο φλοιός τυλίγεται σε ρολά για την διευκόλυνση τόσο της αποθήκευσης όσο και της μεταφοράς του. Ετσι δημιουργούνται τα γνωστά ξυλάκια κανέλλας.

Χρησιμοποιούμενα μέρη του φυτού. Αυτά είναι, ο εσωτερικος φλοιός όπου παίρνουμε και τα γνωστά ξυλάκια κανέλλας, τα φύλλα και το αιθέριο έλαιο. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό, κυρίως στην Ινδία, ενώ το αιθέριο έλαιο, το οποίο προκύπτει απο υδροαπόσταξη, χρησιμοποιείται στην μαγειρική, φαρμακευτική  και στο αρωματισμό ποτών και αναψυκτικών.

Θεραπευτικές ιδιότητες.

Κυρίως είναι:

·          Αντιοξειδωτικές, μειώνοντας το οξειδωτικό στρές,

·         αντιβακτηριακές,

·         επιδρά στο ΚΝΣ.  Η κινναμαλδεύδη εμφανίζει διεγερτική δράση στο ΚΝΣ σε υψηλές δόσεις, και κατασταλτική, σε χαμηλές δόσεις,

·         αποχρεπτικές.

·         Επίσης έχει θετική επίδραση κατά την ανάρρωση

·          Εξωτερικά έχει θετική δράση σε δερματικές μολύνσεις απο βακτήρια και μύκητες,

·          καταπραύνει απο τα συμπτώματα του βήχα και του κρυολογήματος,

·         θεωρείται ωφέλιμο για καταστάσεις που συνδέονται με αδυναμία των νεφρών αλλά και το άσθμα,

έχιε αντιδιαβητική δράση, ενισχύοντας  την δραστικότητα της ινσουλίνης,  

·         παρουσιάζει ανοσορυθμιστική και αντινεοπλασματική δράση. Έρευνες έδειξαν, οτι η κινναμαλδεύδη, αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των λεμφοκυττάρων και ρυθμίζει την διαφοροποιήση τους. Εργαστηριακά, διαπιστώθηκε η κυτταροτοξική δράση σε καρκινικά κύτταρα.

Αλλες χρήσεις. Χρησιμοποιείται ως φυσικό συντηριτικό τροφίμων λόγω των αντιοξειδωτικών, μυκητοκτόνων και αντιμικροβιακών ιδιοτήτων του. Επίσης χρησιμοποιείται στην μαγειρική, ζαχαροπλαστική και ποτοποιία.

Γραμματέα Αναστασία

Γεωπόνος ΓΠΑ

anastagra@yahoo.gr