Οι οργανώσεις δρουν στη Λέσβο χωρίς τα φώτα της δημοσιότητας

Η λάμψη και η απήχηση από την επίσκεψη της Αντζελίνα Τζολί, της Σούζαν Σαράντον και του Πάπα Φραγκίσκου στη Λέσβο έχουν πια σβήσει.

Δύο χρόνια μετά την πρωτοφανή εισροή προσφύγων στο νησί και τη συγκινητική εκδήλωση αλληλεγγύης από επώνυμους, και μη, πολίτες, οι ισορροπίες αλλάζουν. «Δεν θα συναντήσετε πλέον συνταξιούχους Βορειοευρωπαίους να περιμένουν καρτερικά σε κάποια ακτή την επόμενη βάρκα με ένα μπουκάλι νερό και ένα σάντουιτς», σημειώνει με έμφαση εργαζόμενη με ελληνική ΜΚΟ.

«Οι αφίξεις έχουν μειωθεί συγκριτικά με τα περασμένα χρόνια, ενώ πλέον έχει καθιερωθεί ένας συστηματικός τρόπος υποδοχής και καταγραφής τους», λέει για τα νέα δεδομένα. Στο νησί –στο κέντρο φιλοξενίας Καρά Τεπέ, το hotspot της Μόριας, τις υποδομές του παλαιού ΠΙΚΠΑ, τα διαμερίσματα και τους ξενώνες για ασυνόδευτους ανήλικους– ζουν σήμερα περίπου 5.000 άτομα, όταν τον Σεπτέμβριο του 2015 είχαν φτάσει στον αριθμό-ρεκόρ των 25.000.

Η Λέσβος, μοιραία, έχει πάψει να μονοπωλεί τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. «Αποσύρθηκαν πολλές οργανώσεις-κομήτες, αποδεικνύοντας ότι τελικά το ενδιαφέρον τους ήταν επιφανειακό», σχολιάζει η ίδια πηγή, «ταυτόχρονα, ωστόσο, έρχονται και εγκαθίστανται άλλες οργανώσεις και ομάδες εθελοντών από όλο τον κόσμο».

Στις νέες «αφίξεις» συγκαταλέγονται ομάδες Ευρωπαίων γιατρών και δικηγόρων (European Lawyers). Η «ανθρωπογεωγραφία» των εργαζομένων και εθελοντών στις οργανώσεις παραμένει σύνθετη: Αμερικανοί, Δανοί, Γερμανοί, Ολλανδοί, αραβόφωνοι με ευρωπαϊκή υπηκοότητα, αλλά και Ισραηλινοί από την αποστολή του IsraAID ζουν χειμώνα - καλοκαίρι στη Λέσβο. «Περπατώντας στους δρόμους της πόλης, ακούγονται πολύ τα αγγλικά», σχολιάζει κάτοικος. «Οι οργανώσεις δεν είναι εθνικές, μάλλον πολυεθνικές θα τις χαρακτηρίζαμε», διευκρινίζει «βετεράνος» του χώρου, «ακόμα και όσες ξεκίνησαν ως αμιγώς ελληνικές απασχολούν πολλούς αλλοδαπούς και αυτό αποτελεί μυστικό της επιτυχίας τους».

Ετσι, η δράση όλων επικεντρώνεται στα κέντρα φιλοξενίας: 15 διεθνείς και ελληνικές ΜΚΟ έχουν δηλώσει ότι δραστηριοποιούνται στη Μόρια και πάνω από 20 στο Καρά Τεπέ. Ενδεικτικό παράδειγμα του νέου σχεδιασμού των δράσεων είναι η οργάνωση IRC (International Rescue Committee), που μετέφερε μέχρι τα μέσα του 2016 τους αφιχθέντες από τις βόρειες ακτές του νησιού στο κέντρο, σήμερα, όμως, οι διαδρομές που πραγματοποιεί προς όφελος των προσφύγων είναι εντός της ενδοχώρας, μεταξύ των κέντρων φιλοξενίας και άλλων υπηρεσιών. Το 2015 η κοινωνία των πολιτών έσπευσε να καλύψει τις επείγουσες ανάγκες, αφού η πολιτεία δεν μπορούσε να τις αναλάβει. Τώρα αποσύρεται, καθώς αναλαμβάνουν τα ηνία κρατικοί φορείς: στη Μόρια τα ιατρικά θέματα διαχειρίζονταν ΜΚΟ με προεξάρχοντες τους «Γιατρούς του Κόσμου», κάτι που πέρασε στην αρμοδιότητα του ΚΕΕΛΠΝΟ.

«Βρισκόμαστε σε μεταβατική φάση», επισημαίνει στέλεχος διεθνούς ΜΚΟ, «ο συναγερμός της ανθρωπιστικής κρίσης έχει σιγήσει, οι μεγάλες χρηματοδοτήσεις μειώνονται και αυτός είναι ένας από τους λόγους που περιορίζεται το προσωπικό των οργανώσεων». Πολλές ΜΚΟ, ενόψει μελλοντικής αποχώρησης, προσπαθούν να μεταδώσουν τεχνογνωσία σε τοπικές ομάδες, για να συνεχίσουν το έργο τους.

«Η χρηματοδότηση από την Ε.Ε., που είχε ενεργοποιηθεί λόγω της επείγουσας ανθρωπιστικής κρίσης, θα σταματήσει», υπενθυμίζει ο ίδιος, «φυσικά θα εξακολουθούν να υπάρχουν κονδύλια, αλλά οι προϋποθέσεις θα είναι πιο αυστηρές». Τα παραπάνω θα δημιουργήσουν κραδασμούς στη λειτουργία των camps, «που ωστόσο δεν μας ανησυχούν όσο οι αφίξεις παραμένουν ελεγχόμενες και τηρείται η συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας».

Πηγη http://www.kathimerini.gr/ / ΙΩΑΝΝΑ ΦΩΤΙΑΔΗ